Lewin ពន្យល់ពីឥរិយាបថរបស់មនុស្ស

Lewin បានស្នើថា ឥរិយាបថរបស់មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវបានកំណត់ដោយ Psychological Field ដែលរួមមានកត្តាផ្ទៃក្នុង (ដូចជាតម្រូវការ ការរំភើប និងជំនឿ) និងកត្តាខាងក្រៅ (ដូចជាសង្គម វប្បធម៌ និងបរិស្ថានរូបវន្ត)។ គាត់បានបង្ហាញថា ការប្រែប្រួលរបស់មនុស្សត្រូវបានជំរុញដោយ "កម្លាំង" (Forces) ដែលអាចជាកម្លាំងជំរុញ (ដូចជាការលើកទឹកចិត្ត) ឬកម្លាំងរារាំង (ដូចជាឧបសគ្គ)។

រូបមន្តគំរូរបស់ Lewin

Lewin បានប្រើរូបមន្ត B = f(P, E) ដើម្បីពន្យល់ពីឥរិយាបថរបស់មនុស្ស៖

• B តំណាងឱ្យឥរិយាបថ (Behavior)
• P តំណាងឱ្យបុគ្គល (Person)

រូបមន្តដែល Kurt Lewin បានប្រើដើម្បីពន្យល់ពីឥរិយាបថរបស់មនុស្សគឺ B = f(P, E)។ រូបមន្តនេះមានន័យថា ឥរិយាបថ (Behavior) របស់មនុស្សម្នាក់ៗគឺជាលទ្ធផលនៃការអន្តរកម្មរវាង បុគ្គល (Person) និង បរិស្ថាន (Environment)។ ខាងក្រោមនេះគឺជាការពន្យល់លម្អិតអំពីរូបមន្តនេះ៖

P តំណាងឱ្យ បុគ្គល (Person)៖ នេះគឺជាកត្តាផ្ទៃក្នុងរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ដូចជា៖

• តម្រូវការ (Needs)
• ការរំភើប (Motivations)
• ជំនឿ និងគំនិត (Beliefs and Thoughts)
• អារម្មណ៍ (Emotions)
• បទពិសោធន៍ពីមុន (Past Experiences)

E តំណាងឱ្យ បរិស្ថាន (Environment)៖ នេះគឺជាកត្តាខាងក្រៅដែលជះឥទ្ធិពលលើមនុស្ស ដូចជា៖

• សង្គម និងវប្បធម៌ (Social and Cultural Factors)
• បរិស្ថានរូបវន្ត (Physical Environment)
• ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន (Current Situation)
• ទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកដទៃ (Interactions with Others)

f តំណាងឱ្យ អនុគមន៍ (Function)៖

• នេះគឺជាទំនាក់ទំនងឬការអន្តរកម្មរវាង P និង E។ វាបង្ហាញថា ឥរិយាបថរបស់មនុស្សមិនមែនអាស្រ័យតែលើខ្លួនគេនោះទេ ប៉ុន្តែក៏អាស្រ័យលើបរិស្ថានដែលពួកគេស្ថិតនៅផងដែរ។

ឧទាហរណ៍

ឧបមាថា មានសិស្សម្នាក់ឈ្មោះ សារី៖

• បើ សារី មានការរំភើបខ្ពស់ក្នុងការរៀន (P) ហើយសាលារបស់នាងមានបរិស្ថានរៀនសូត្រល្អ (E) នោះនាងនឹងមានឥរិយាបថរៀនយកចិត្តទុកដាក់ (B)។
• ប៉ុន្តែបើ សារី មានការរំភើបខ្ពស់ (P) តែសាលាមានបរិស្ថានមិនល្អ ដូចជាការរំខានពីមិត្តរួមថ្នាក់ (E) នោះឥរិយាបថរបស់នាងអាចផ្លាស់ប្តូរ ហើយនាងអាចមិនអាចផ្តោតអារម្មណ៍បានល្អ (B)។

រូបមន្ត B = f(P, E) បង្ហាញថា ឥរិយាបថរបស់មនុស្សមិនមែនអាស្រ័យតែលើខ្លួនគេនោះទេ ប៉ុន្តែក៏អាស្រ័យលើបរិស្ថានដែលពួកគេស្ថិតនៅផងដែរ។ ការយល់ដឹងអំពីទំនាក់ទំនងរវាងកត្តាទាំងពីរនេះអាចជួយឱ្យយើងព្យាបាល ឬផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថរបស់មនុស្សបានកាន់តែប្រសើរ។

សរុប៖ រូបមន្ត B = f(P, E) បង្ហាញថា ឥរិយាបថរបស់មនុស្សមិនមែនអាស្រ័យតែលើខ្លួនគេនោះទេ ប៉ុន្តែក៏អាស្រ័យលើបរិស្ថានដែលពួកគេស្ថិតនៅផងដែរ។ ការយល់ដឹងអំពីទំនាក់ទំនងរវាងកត្តាទាំងពីរនេះអាចជួយឱ្យយើងព្យាបាល ឬផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថរបស់មនុស្សបានកាន់តែប្រសើរ។